Malaysia merupakan sebuah negara bangsa yang terdiri daripada pelbagai kaum dengan tiga kaum utama iaitu Melayu, Cina, dan India menjadi teras kepada kewujudan majmuk . Dengan kepelbagaian kaum dan etnik yang ada, negara kita terus gagah melangkah ke hadapan untuk mencapai status negara maju dalam acuan menjelang tahun 2020. Kemajuan dan pencapaian yang dinikmati oleh negara kita hari ini merupakan proses pengukuhan dan pemantapan kepada peRkembangan sejarah yang berkesinambungan daripada peradaban bangsa Melayu setelah kedatangan dan penerimaan agama islam oleh orang Melayu.
Keunggulan yang tercerna menerusi beberapa ciri ampuh yang dipunyai oleh bangsa Melayu zaman kegemilangan menjadi rujukan primer kepada generasi kini dan akan datang untuk membina satu bangsa yang hebat dalam konteks pembinaan negara bangsa Malaysia.Ciri-ciri ampuh tersebut merangkumi pembentukan pandangan semesta orang Melayu, sistem pemerintahan dan pentadbiran, agama Islam dan adat istiadat Melayu, peranan Bahasa Melayu,system perundangan, pembudayaan ilmu, pembinaan jati diri dan kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera dalam pembinaan negara bangsa Malaysia yang progresif dan tangkas.
Justeru, dalam konteks pembinaan negara dan tamadun Malaysia hari ini amatlah perlu pembinaan tersebut didasarkan kepada tamadun Melayu-Islam yang jelas terbukti berjaya memeRtabatkan nama Melayu di persada antarabangsa suatu ketika dahulu.Oleh itu, disini dikemukakan tiga justifikasi mengapa tamadun melayu perlu menjadi asas utama dalam pembinaan tamadun Malaysia.
i.Orang Melayu merupakan penduduk asal di nusantara termasuklah di Tanah Melayu sebelum kedatangan kaum-kaum lain. Penamaan Malaysia adalah dari Melayu atau Semenanjung Tanah Melayu.
ii.Perjuangan menuNtut kemerdekaan dari pihak penjajah British adalah cetusan dangerakkan sepenuhnya oleh orang Melayu yang merasa terpanggil untuk mempertahankan tanah air mereka.
iii.Ketuanan Melayu-Islam diiktiraf oleh PeRlembagaan Persekutuan.
PEMBENTUKAN PANDANGAN SEMESTA MELAYU
Tamadun melayu menjadi pemankin kepada negara dan tamadun Malaysia dengan berasaskan Islam. Kedatangan agama Islam ke Asia Tenggara dan penerimaannya oleh masyarakat Melayu Merubahkan hampir keseluruhan pandangan semesta orang Melayu pra-Islam.
Kedatangan Islam menjadikan pandangan semesta Melayu mulai berubah dari fahaman animism dan Hinduisme kepada konsep tauhid. Begitu juga dengan pengaruh sistam-sistem yang ada di dalam Islam yang turut memantap dan mempeRkukuhkan lagi pandangan semesta Melayu. Maka aspek-aspek seperti konsep Tuhan sebagai matlamat,manusia sebagai dwifungsi iaitu hamba dan khalifah Allah di muka bumi, alam sebagai tempat atau alat untuk manusia menjalankan segala urusan untuk kemakmuran manusia menjalankan segala urusan untuk kemakmuran manusia sejagat mula difahami dan difahami dan diamalkan oleh orang Melayu.
Anjakan paling ketara dalam pandangan semesta Islam ialah orang Melayu sudah memahami bahawa hidup mereka.tertumpu dan terarah kepada konsep tauhid atau kepercayaan yang teguh kepada Tuhan Yang Esa. Berdasarkan hal ini, orang Melayu memahami bahawa Tuhan itu adalah Tuhan Yang Maha Esa yang wajib disembah seterusnya sebagai tempat bergantung harap dan bermohon, tidak kepada kuasa-kuasa lain sepertimana dalam pengaruh-pengaruh sebelumnya.
Pada asasnya tamadun Melayu Islam telah dibina diatas enam dasar pandangan semesta dan prinsip tamadun berasaskan wahyu seperti berikut:
i. Alam ini hasil ciptaan dan tadbiran Allah s.w.t yang mancakupi alam primordial, alam dunia dan alam akhirat; alam akhirat ialah destinasi dan natijah muktamad daripada kehidupan di alam syurga, dan kejayaan di dunia ialah ketaatan kepada Allah; alam dunia ini adalah amanah untuk kemanfaatan kehidupan manusia.
ii. Islam adalah panduan dari Allah sebagai al-Din; mengandungi segala peraturan bagi segala gelagat hidup di dunia untuk individu dan masyarakat demi kejayaan hakiki mereka, oleh itu wajib dipelajari semua sebagai fardu ain supaya terbentuk insan muslim, Mukmin dan Muhsin; Islam mencakupi akidah, ibadah, mu’asyarat, akhlak dan ihsan.
iii. Keyakinan kepada pembalasan baik bagi amalan yang baik dan sebaliknya pembalasan yang buruk bagi amalan jahat di dunia dan lebih-lebih lagi di akhirat; balasan yang baik di dunia ialah keberkatan kehidupan dalam ketaatan Allah, balasan yang baik di akhirat ialah dimasukkan ke dalam syurga Allah; malapetaka /kesusahan di dunia bagi orang islam berlaku sama ada sebagai kifarah pengampunan dosanya ataupun untuk meningkatkan maqam nya.
iv. Wawasan, objektif, niat, strategi, dan operasi segala bidang kerja hendaklah sahih, benar dan mematuhi segala aspek hukum Islam tanpa kompromi, manupulasi,keingkaran, dan penafian terhadap sebarang hukum yang wajib, sunat , haram dan makruh, yang halal adalah jelas; adat bersendikan hukum dan hukum bersendikan kitab Allah.
v. Nilai tertinggi dikaitkan dengan segala perkara yang membantu pembentukan insan yang berilmu, beralamal sahih dan berakhlak mulia yang paling banyak memanfaatkan dirinya dan orang lain.
vi. Kehidupan yang pertengahan dan keseimbangan antara jasmani, aqli dan rohani;segala ilmu, pengetahuan, maklumat, kemahiran, teknologi, peralatan dan prasarana kehidupan dunia adalah sebagai alat yang perlu dituntut dan diperoleh secara fardu' kifayah demi membantu terbentuknya insani Muslim, Mukmin dan Muhsin (Hashim,2004:38-39)
Berdasarkan prinsip dan asas di atas, tampak bahawa umat Melayu meletakkan agama Islam sebagai sesuatu yang amat signifikasi dalam pembinaan dan pembentukan tamadun Melayu Islam dari era awal islam sehinggalah ke hari ini. Malah agama islam lah yang telah meningkatkan tamadun Melayu ke tahap antarabangsa iaitu meletakkannya dalam satu rangkaian panIslamikan yang sejagat, sesuai dengan sifat kesejagatan Islam itu sendiri.
PEMBUDAYAAN ILMU & PENGUKUHAN BAHASA
Pembinaan budaya ilmu yang bersepadu dan jitu merupakan prasyarat awal dan terpenting bagi kejayaan, kekuatan dan kebahagian seseorang dan sesuatu masyarakat dan bangsa.
Dalam konteks pembudayaan ilmu pengetahuan, tamadun Melayu berperanan memberikan makna yang tepat terhadap konsep dan budaya ilmu yang perlu diamalkan oleh sesebuah masyarakat yang bertamadun. Semangat Iqra’ antara aspek social yang mendapat kesan langsung dengan kedatangan Islam di Alam Melayu. Islam telah mengubah kedudukan ilmu dan pendidikan masyarakat Melayu sehingga menganggapnya sebagai persoalan yang amat penting. Dengan kedatangan dan penerimaan Islam,golongan ilmuan mendapat tempat yang wajar dalam masyarakat malah diberikan penghormatan yang cukup tinggi oleh semua lapisan masyarakat. Ada sebahagian daripada mereka yang menjadi rujukan kepada pihak istan dan sekaligus menggantikan peranan pawing dan bomoh yang sebelumnya amat penting dalam industry pemerintahan.
Kedatangan islam juga Berjaya memartabatkan orang Melayu dari segi keilmuan dan pendidikan. Ini dapat dibuktikan menerusi, kewujudan pusat-pusat keilmuan seperti di Acheh dan Pattani, di samping melahirkan ramai tokoh ilmuan. Ia juga telah kepada penubuhan beberapa institusi pengajian dan pendidikan. Antara yang terpenting ialahiastan, masjid, madrasah dan pondok. Istana misalnya, dalam sejarah keagungan Islam di Alam Melayu menjadi nadi penting dan pemain peranan yang cukup besar sebagai pusat perkembangan ilmu pengetahuan kepada golongan bangsawan dan pembesar. Begitu juga dengan peranan yang dimainkan oleh industry madrasah dan pondok dalam memberikan pendidikan dan ilmu kepada masyarakat. Istilah-istilah meunasah, rangkang dan dayah bagi masyarakat Acheh merupakan tahap-tahap atau peringkat-peringkat pendidikan yang diamalkan (Azyumardi,2000:156).
System pendidikan Islam yang berintegrasikan keperluan hidup duniawi dan ukhrawi amat relaven dengan keperluan manusia. Justeru, budaya membaca, mencintai ilmu pengetahuan dan cara berfikiran yang kritis mesti diwujudkan dan diberi keutamaan dalam masyarakat.
Oleh kerana pembudayaan ilmu pengetahuan amat signifikan dalam membina peradaban manusia, sarjana tampatan, Prof Dr Wan Mohd Nor wan Daud (1997:55) menggariskan beberapa panduan kearah merealisasikan matlamat dan hasrat tersebut.Antaranya ialah:
- i.Mementingkan ilmu pengatahuan
- ii.Berkekalannya hasil ilmiah
- iii.Berterusnya usaha keilmuan
- iv.Proses syurga dan nilai-nilai kepimpinan
- v.Sikap hormat-kritis perlu ada dalam diri orang yang berilmu bagi merealisasikan budaya keilmuan.
- vi.Member pengiktirafan terhadap peranan kaum manita.
Jika kita mengamati sejarah Islam secara keseluruhan, kita akan dapati bahawa kejayaan, kemenangan dan kekuatan ummah disebabkan oleh umat Islam dengan pemahaman yang sebenar dan tulen, mengamal ajaran Islam secara sempurna dan menyeluruh dalam pelbagai dimensi kehidupan malah pembudayaan ilmu pengatahuan telah mengakar dan sebati di dalam jiwa mereka. Hal ini disingkap oleh Prof Dr Yusuf al-Qaradwi (1990:16) dengan mengatakan bahawa jika umat hari ini mahu kembali kepada Islam,nescaya kita mampu menegakkan peradaban moden seperti, pasti kita akan mampu membangun peradapan moden seperti yang dikecapi oleh zaman kegemilangan Islam dahulu.
PEMBINAAN JATI DIRI & MODAL INSAN
Konsep kemuliaan insane dan ketinggian taraf sebagai nadi utama masyarakat bertamadun perlu diterapkan dalam rangka pembinaan tamadun Malaysia. Istilah peradapan yang diperjuangkan oleh masyarakat Melayu merangkumi ketinggian akhlak dan budi pekerti perlu mengatasi nilai-nilai material yang diamalkan oleh sebahagian besar masyarakat hari ini.
Justeru, dalam usaha membina jati diri manusia Melayu ini ia memerlukan kebudayaan bangsa yang selari dengan prinsip-prinsip Islam. Apa yang jelas mutahir ini ialah nilai-nilai kemuliaan insane ini semakin terhakis akibat gelombang modenisasi danglobalisasi yang melanda umat Melayu Islam di negara kita khususnya. Ia juga dapat diperincikan menerusi:
i. Pengaruh nilai individualistic. Fahaman ini tidak memberi penekanan kepada kehidupan bermasyarakat. Maka unsur-unsur ketinggian tamadun seperti saling menghormati, saling menolong dan toleransi akan terkikis dari jiwa manusia.
ii.Meluaskan fahaman meteralisme. Fahaman yang bersifat kebendaan yang menjadikan kekayaan sebagai ukuran dalam kehidupan. Hubungan antara manusia dilihat kepada nilai benda yang diberi dan diterima dan hubungan sesama manusia tidak lagi bersifat sacral(Zulkiflee & Mohd Nasir, 2005:89).
Tegasnya, dalam usaha membentuk identiti dan jati diri insan Melayu ini, sewajarnya umat Melayu hari ini kembali semula menghayati apa yang telah diterap oleh umat Melayu zaman kegemilangan iaitu penghayatan sepenuhnya terhadap ajaran Islam yang syamul yang tentunya akan melahirkan watak insane Melayu yang beriman, bertakwa dan berakhlak mulia.
SISTEM PEMERINTAHAN
Tamadun Malaysia yang wujud hari ini merupakan hasil dari satu proses sejarah yang berkesinambungan yang dapat dibuktikan melalui pelbagai sumber sejarah dan kaedah arkeologi. Dari segi sejarah, terbuktilah bahawa wilayah politik atau negara bangsa Malaysia merupakan lanjutan dari politik-politik atau kerajaan-kerajaan Melayu sebelumnya. Politik-politik Melayu ini juga merupakan kesinambungan dari beberapa buah kerajaan atau pusat tamadum Melayu seperti Srivijaya, Temasik, Melaka, Johor-Ria, Lingga dan sebagainya(Zainal Abidin, 2001:196;Abdul Aziz, 2001, 23-33).Hari ini, Malaysia merupakan sebuah negara bangsa berbentuk persekutuan yang mengandungi komponen beberapa buah negeri Melayu yang pernah menjadi Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu dan Negeri-negeriSelat.
Lantaran dengan berdasarkan fakta sejarah diatas, maka paksi atau landasan utama yang menyumbangkan kepada pembinaan dan pemantapan tamadun Malaysia ialah tamadun Melayu-Islam. Setiap politik Melayu yang dinyatakan diatas, diperintah oleh raja atau sultan atau Yang di-Pertua. Sistem pemerintahan beraja (skarang ini system pemerintahan raja berpelembagaan)adalah sumbangan utama tamadun Melayu kepada tamadun Malaysia. Pelembagaan Malaysia memaktubkan dua intitusi beraja iaitu Yang di-Pertua Agong dan Majlis Raja-raja Melayu sebagai komponen penting dalam pemerintahan demokrasi berparlimen di negara kita. Yang di-Pertua Agong merupakan ketua utama negara negara yang mengetuai tiga buah badan di dalam kerajaan iaitu badan pemerintahan (eksekutif), badan perundangan (legislatif) dan badan kehakiman(judikatif)(Abdul Aziz, 2002:40-59).
Yang di-Pertua Agong tidak terlibat di dalam politik dan pemerintahan negara dan baginda berdasarkan bidang kuasanya boleh mewakili tugasnya kepada sesiapa atau suruhanjaya yang dilantik atas perkenan baginda. Baginda merupakan paying dan paksi kepada perjalanan sistem pemerintahan negara. Inilah hakikat sistem raja berpelembagaan kerana banginda tidak berkuasa mutlak, sebaliknya baginda bertindak atas nasihat Perdana Menteri atau Jemaah Menteri seperti yang termaktub dalam Perlembagaan persekutuan Malaysia.
SISTEM PERUNDANGAN
Dalam konteks sejarah, politi-politi Melayu merupakan kamus perundangan sendiri yang berasaskan adat Melayu dan undang-undang Islam(hukum syarak)
Antara cacatan awal mengenai undang-undang Islam di Tanah Melayu adalah pada prasasti Terengganu yang ditemui pada tahun 1899 di Sungai Terasat, Kuala Berang,Terengganu. Batu bersurat ini bertarikh 17 Rejab 702 H bersamaan dengan 22 Februari 1303 m. Ia mengandungi beberapa catatan tentang hukum Islam yang perlu dilaksanakan, iaitu tentang tanggungjawab pemerintahan melaksanakan dan menguatkuasa ajaran Islam, pemberian dan penerimaan hutang, rejam atau hukum sebat ke atas penzinaan, hukum menuduh zina dan tentang ketaksamaan antara semua orang sama ada orang atasan atau rakyat bawahan (Wan Ab Rahman, 2004:90)
Satu lagi warisan yang membuktikan undang-undang Islam telah diamalkan dalam kerajaan Melayu ialah Undang-undang Pahang yang disusun Pemerintahan Sultan Abdul Ghafur Muhaiyuddin Shah (1592:1614) di bawah pengaruh Undang-undang Melaka
Dalam era penjajahan misalanya di era British, mereka tidak banyak merosakkan kepercayaan atau keimanan orang Melayu terhadap Islam, tetapi dapat melemahkannya.Bahkan tiada bantahan daripada orang Melayu apabila British memperkenalkan undang-undang mereka, tidak seperti reaksi keras orang apabila mendapat tahu pihak British akan memperkenalkan Malay Union (Abdul Monir, 2005:68).
Dalam konteks sejarah, politi-politi Melayu merupakan kamus perundangan sendiri yang berasaskan adat Melayu dan undang-undang Islam(hukum syarak)
Antara cacatan awal mengenai undang-undang Islam di Tanah Melayu adalah pada prasasti Terengganu yang ditemui pada tahun 1899 di Sungai Terasat, Kuala Berang,Terengganu. Batu bersurat ini bertarikh 17 Rejab 702 H bersamaan dengan 22 Februari 1303 m. Ia mengandungi beberapa catatan tentang hukum Islam yang perlu dilaksanakan, iaitu tentang tanggungjawab pemerintahan melaksanakan dan menguatkuasa ajaran Islam, pemberian dan penerimaan hutang, rejam atau hukum sebat ke atas penzinaan, hukum menuduh zina dan tentang ketaksamaan antara semua orang sama ada orang atasan atau rakyat bawahan (Wan Ab Rahman, 2004:90)
Satu lagi warisan yang membuktikan undang-undang Islam telah diamalkan dalam kerajaan Melayu ialah Undang-undang Pahang yang disusun Pemerintahan Sultan Abdul Ghafur Muhaiyuddin Shah (1592:1614) di bawah pengaruh Undang-undang Melaka
Dalam era penjajahan misalanya di era British, mereka tidak banyak merosakkan kepercayaan atau keimanan orang Melayu terhadap Islam, tetapi dapat melemahkannya.Bahkan tiada bantahan daripada orang Melayu apabila British memperkenalkan undang-undang mereka, tidak seperti reaksi keras orang apabila mendapat tahu pihak British akan memperkenalkan Malay Union (Abdul Monir, 2005:68).
AGAMA DAN ADAT ISTIADAT
Kedatangan agama Islam telah memantapkan tamadun Melayu silam. Islam dan adat Melayu secara khususnya talah menjadi salah satu struktur dan elemen penting kemelayuan dalam tamadun Malaysia, malah ia merupakan struktur yang saling melengkapi dan berintergrasi ke wadah kemelayuan. Islam terus menjadi faktor definiti Melayu iaitu orang Melayu sebagai orang yang mengamal istiadat Melayu, berbahasa Melayu dan beragama Islam. Pentakrifan Melayu ini telah diletakkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan yang merujuk takrifan Melayu dari sudut undang-undang.Takrifan ini secara umum bukan sahaja berlaku di negara kita, tetapi secara meluas dirantau alam Melayu.
Islam menjadi indentiti sosial dan budaya orang Melayu. Islam bukan sahaja menjadi faktor yang mentakrif Melayu, juga dimaktubkan di dalam Pelembagaan Persekutuan bahawa Islam adalah ketua agama bagi setiap negeri di dalam Persekutuan Malaysia. Peruntukan ini termaktub di dalam Persekutuan Malaysia. Peruntukan ini termaktub di dalam Perkara 3 (1) Perlembagaan Persekutuan Malaysia, dan menerusi peruntukan ini, pihak keraja pusat menerusi Jabatan Agama Islam dalam pelbagai bidang seperti melaksanakan pembangunan agama islam dalam pelbagai bidang seperti melaksanakan pentadbiran hukum syariah Islam tetapi dengan bidang kuasa yang terbatas dan tertentu sahaja.
Dengan termaktubnya agama Islam sebagai agama bagi Persekutuan Malaysia,tidak bermakna agama-agama lain tidak boleh dianuti atau diamalkan oleh orang bukan Melayu atau bukan Islam. Menurut perlembagaan, wujud kebebasan beragama tetapi bagi penganut agama Islam, kerajaan boleh menggubal undang-undang untuk mengawal atau menyekat aliran atau fahaman kepercayaan yang dianggap menyeleweng atau sesat.
Dalam konteks pengamal adat dikalangan orang Melayu, Ahmad Ibrahim(1987:316) menjelaskan bahawa apabila orang Melayu ini menganut agama Islam, adat yang lama yang mereka amalkan telah diubahsuai agar ia selari dengan ajaran Islam.
Kedatangan agama Islam telah memantapkan tamadun Melayu silam. Islam dan adat Melayu secara khususnya talah menjadi salah satu struktur dan elemen penting kemelayuan dalam tamadun Malaysia, malah ia merupakan struktur yang saling melengkapi dan berintergrasi ke wadah kemelayuan. Islam terus menjadi faktor definiti Melayu iaitu orang Melayu sebagai orang yang mengamal istiadat Melayu, berbahasa Melayu dan beragama Islam. Pentakrifan Melayu ini telah diletakkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan yang merujuk takrifan Melayu dari sudut undang-undang.Takrifan ini secara umum bukan sahaja berlaku di negara kita, tetapi secara meluas dirantau alam Melayu.
Islam menjadi indentiti sosial dan budaya orang Melayu. Islam bukan sahaja menjadi faktor yang mentakrif Melayu, juga dimaktubkan di dalam Pelembagaan Persekutuan bahawa Islam adalah ketua agama bagi setiap negeri di dalam Persekutuan Malaysia. Peruntukan ini termaktub di dalam Persekutuan Malaysia. Peruntukan ini termaktub di dalam Perkara 3 (1) Perlembagaan Persekutuan Malaysia, dan menerusi peruntukan ini, pihak keraja pusat menerusi Jabatan Agama Islam dalam pelbagai bidang seperti melaksanakan pembangunan agama islam dalam pelbagai bidang seperti melaksanakan pentadbiran hukum syariah Islam tetapi dengan bidang kuasa yang terbatas dan tertentu sahaja.
Dengan termaktubnya agama Islam sebagai agama bagi Persekutuan Malaysia,tidak bermakna agama-agama lain tidak boleh dianuti atau diamalkan oleh orang bukan Melayu atau bukan Islam. Menurut perlembagaan, wujud kebebasan beragama tetapi bagi penganut agama Islam, kerajaan boleh menggubal undang-undang untuk mengawal atau menyekat aliran atau fahaman kepercayaan yang dianggap menyeleweng atau sesat.
Dalam konteks pengamal adat dikalangan orang Melayu, Ahmad Ibrahim(1987:316) menjelaskan bahawa apabila orang Melayu ini menganut agama Islam, adat yang lama yang mereka amalkan telah diubahsuai agar ia selari dengan ajaran Islam.
Tamadun Melayu mencapai era kegemilangan setelah penerimaan Islam oleh Masyarakat Melayu. Perkembangan dan penyebaran Islam di Alam Melayu tidak dapat dipisahkan daripada peranan penting yang diamankan oleh Bahasa Melayu. Bahasa Melayu merupakan salah satu bahasa tertua di rantau Asia Tenggara. Bukti-bukti epigrafi menunjukkan bahawa bahasa Melayu sudah digunakan sejak abad ketujuh Masihi.Bahasa Melayu sebelum kedatangan Islam dikenali sebagai bahasa Melayu Kuno iaitu hasil pencampuran bahasa Melayu Kuno dengan bahasa Sunkrit. Bahasa Melayu Kuno inilah yang digunakan untuk menulis batu-batu bersurat memakai huruf yang berasal dari huruf Kawi dan Nagari yang berasal dari Palava. Menurut de Caparis, bahawa Melayu Kuno yang ditulis dalam bentuk tulisan Palava ini telah digunakan oleh orang Melayu di kawasan Sumatera Selatan(Mahayudin, 1998:59). Atas dasar inilah sarjana Inggeris, John Crawfurd mengatakan tamadun Melayu bermula di bahagian pendalaman Sumatera, tetapi tanah asal itu tidak lebih dari pantai dan sungai-sungai yang boleh diharungi (Asmah, 1987:543)
Dengan penyebaran Islam yang dilakukan oleh para pedagang dan mubaligh Arab, bahasa Melayu telah menerima kesan dan resapan pengaruh tulisan Arab yang dikenali sebagai tulisan jawi. Rentetan daripada itu, bahasa Melayu dan tulisan jawi diangkat sebagai bahasa
lingua franca dan wahana ilmu.
Penggunaan bahasa Melayu sebagai bahan bahasa pengantar agama Islam telah meningkatkan taraf, kecekapan dan kewibawaannya. Istilah-istilah yang baru dan cara penghujahan dan penyataan yang baru demi mengungkapkan penegasan dan penghujahan yang lebih rumit dan kompleks tetapi lebih tepat, persis dan saintifik (Abu Hassan,2001:179)
Bagi kesusasteraan Melayu tradisional, kedatangan Islam membuka lembaran baru dalam kehidupan masyarakat melayu tradisional. Agama Islam yang membawa sinar baru kepada masyarakat turut juga membawa memperkenalkan tulisan yang wajar dan sesuai untuk dikembangkan penggunaan di Alam Melayu. Dengan itu, kertas yang telah sekian lama digunakan di Timur Tengah dan di Barat, mengambil alih peranan yang dimainkan oleh batu, logam, daun lontar dan sebagainya. Dakwat dan kalam juga ikut diperkenalkan penggunaan (Siti Hawa, 2002:6)
Tidak keterlaluan jika dikatakan bahawa tulisan Jawi telah diterima oleh masyarakat Melayu serentak dengan mereka menerima agama Islam dan mereka hanya mengambil sedikit masa untuk menyesuaikan tulisan itu pada bunyi-bunyi yang terdapat dalam bahasa mereka untuk dijadikan tulisan bahasa Melayu sendiri (Siti Hawa,2002:10)
Era kolonialisme di alam Melayu selama hamper 500 tahun memperlihatkan bahawa mereka tidak Berjaya memusnahkan khazanah pusaka warisan Tamadun Melayu yang penting iaitu bahasa. Sastera dan pelbagai aspek kesenian yang menjadi komponen penting atau terus teras kepada kebudaya dan tamadun Melayu. Ini kerana pihak penjajah Belanda dan Inggeris menumpukan usaha mereka untuk menguasai intitusi politik, pentadbiran serta ekonomi di Alam Melayu. Pada masa yang sama, mereka tidak pula menghalang perkembangan bahasa, sastera san kesenian Melayu. Malah ada dikalangan mereka yang bertidak sebagai penaung atau pengkaji bahasa, sastera dan kesenian yang terus menerus berkembang (Wan Hashim, 2001:112). Buktinya ialah Stanford Riffles,merupakan orang yang pertama yang telah memperkenalkan konsep The Malayan nation,the Malay race, wilayah Melayu dan berkonsepsi ‘ sejarah’ orang Melayu berdasarkan falsafah romantik, teori social dan biologi Eropah (Shamsul Amri, 2003:90)
Sebelum Perang Dunia Kedua, kebanyakan negeri Melayu khususnya bekas Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu iaitu Kedah Perlis, Kelantan, Terengganu dan Johor menggunakan bahasa Melayu secara meluas bagi tujuan rasmi seperti dalam mesyuarat, surat menyurat dan penulisan minit (Wan Ab Rahman, 2004:92).
Walaupun kedatangan penjajah Barat tidak Berjaya meminggirkan bahasa Melayu, namun apabila British memperkenalkan pendidikan aliran Inggris di semua peringkat, rendah, menegah dan tinggi (universiti) pada awal abad ke-20, bahasa Inggeris mula bertapak sebagai bahasa ilmu moden dan bahasa pengajian tinggi. Selama hamper tiga suku dekat bahasa Inggris menduduki tangga pertama dibandingkan dengan bahasa Melayu (Wan Hashim, 200587)
Era kolonialisme di alam Melayu selama hamper 500 tahun memperlihatkan bahawa mereka tidak Berjaya memusnahkan khazanah pusaka warisan Tamadun Melayu yang penting iaitu bahasa. Sastera dan pelbagai aspek kesenian yang menjadi komponen penting atau terus teras kepada kebudaya dan tamadun Melayu. Ini kerana pihak penjajah Belanda dan Inggeris menumpukan usaha mereka untuk menguasai intitusi politik, pentadbiran serta ekonomi di Alam Melayu. Pada masa yang sama, mereka tidak pula menghalang perkembangan bahasa, sastera san kesenian Melayu. Malah ada dikalangan mereka yang bertidak sebagai penaung atau pengkaji bahasa, sastera dan kesenian yang terus menerus berkembang (Wan Hashim, 2001:112). Buktinya ialah Stanford Riffles,merupakan orang yang pertama yang telah memperkenalkan konsep The Malayan nation,the Malay race, wilayah Melayu dan berkonsepsi ‘ sejarah’ orang Melayu berdasarkan falsafah romantik, teori social dan biologi Eropah (Shamsul Amri, 2003:90)
Sebelum Perang Dunia Kedua, kebanyakan negeri Melayu khususnya bekas Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu iaitu Kedah Perlis, Kelantan, Terengganu dan Johor menggunakan bahasa Melayu secara meluas bagi tujuan rasmi seperti dalam mesyuarat, surat menyurat dan penulisan minit (Wan Ab Rahman, 2004:92).
Walaupun kedatangan penjajah Barat tidak Berjaya meminggirkan bahasa Melayu, namun apabila British memperkenalkan pendidikan aliran Inggris di semua peringkat, rendah, menegah dan tinggi (universiti) pada awal abad ke-20, bahasa Inggeris mula bertapak sebagai bahasa ilmu moden dan bahasa pengajian tinggi. Selama hamper tiga suku dekat bahasa Inggris menduduki tangga pertama dibandingkan dengan bahasa Melayu (Wan Hashim, 200587)
Begitu juga dengan era selepas Perang Dunia Kedua yang memperlihatkan penghakisan sedikit sebanyak penggunaan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi yang terpaksa member laluan kepada bahasa Inggeris. Ia merupakan syarat yang diwajibkan oleh pihak inggeris untuk mempercepatkan penerimaan sistem Common Law British dan sistem pentadbiran mereka. Setelah negara mencapai kemerdekaan pada tahun 1957, penggubal perlembagaan menerima hakikat sejarah penerimaan bahasa Melayu di negara ini. Satu peruntukan dimasukkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan untuk member kedudukan kepada bahasa Melayu ini.
Pekara 152 Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan bahawa bahasa Melayu menjadi bahasa Kebangsaan dan bahasa perantaraan untuk digunakan dalam semua maksud rasmi dan bahasa lain walaupun boleh diajar dan dipelajari, tetapi bagi tujuan selain daripada maksud rasmi. Akta Pelajaran 1961 juga telah menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama dalam sistem pendidikan negara, baik di peringkat rendah, menengah dan tinggi.
Dalam dasawarsa lepas, bahasa Melayu dilihat agak kehilangan arah dam masih tercari-cari jati diri khususnya di kalangan warga Malaysia sendiri. Mereka lebih gemar menggunakan bahasa Inggeris atau bahasa rojak sebagai bahasa pertuturan seharian. Ini ditambah lagi dengan kehadiran bahasa SMS yang cukup di kalangan remaja dan para pelajar khususnya. Keadaan ini membimbangkan pihak kerajaan khususnya badan yang di pertanggungjawap untuk memartabatkan bahasa Melayu iaitu Dewan Bahasa dan Pustaka.Lantaran itu, dalam tahun 2006, pihak Dewan Bahasa dan Pustaka telah diberi Kuasa oleh kerajaan untuk memantau malah mengambil tindakan terhadap mana-mana pihak yang menyalahgunakan dan mencemarkan kesucian bahasa kebangsaan ini.
Pekara 152 Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan bahawa bahasa Melayu menjadi bahasa Kebangsaan dan bahasa perantaraan untuk digunakan dalam semua maksud rasmi dan bahasa lain walaupun boleh diajar dan dipelajari, tetapi bagi tujuan selain daripada maksud rasmi. Akta Pelajaran 1961 juga telah menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama dalam sistem pendidikan negara, baik di peringkat rendah, menengah dan tinggi.
Dalam dasawarsa lepas, bahasa Melayu dilihat agak kehilangan arah dam masih tercari-cari jati diri khususnya di kalangan warga Malaysia sendiri. Mereka lebih gemar menggunakan bahasa Inggeris atau bahasa rojak sebagai bahasa pertuturan seharian. Ini ditambah lagi dengan kehadiran bahasa SMS yang cukup di kalangan remaja dan para pelajar khususnya. Keadaan ini membimbangkan pihak kerajaan khususnya badan yang di pertanggungjawap untuk memartabatkan bahasa Melayu iaitu Dewan Bahasa dan Pustaka.Lantaran itu, dalam tahun 2006, pihak Dewan Bahasa dan Pustaka telah diberi Kuasa oleh kerajaan untuk memantau malah mengambil tindakan terhadap mana-mana pihak yang menyalahgunakan dan mencemarkan kesucian bahasa kebangsaan ini.
KEDUDUKAN ISTIMEWA ORANGMELAYU DAN BUMI PUTERA
Pembentukan Perlembagaan Persekutuan merupakan hasil toleransi yang cukup tinggi oleh kaum Melayu terhadap kaum bukan Melayu semasa penubuhan Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1957 dahulu. Persetujuan melonggarkan syarat-syarat kewarganegaraan oleh para pemimpin Melayu telah membolehkan pemimpin-pemimpin bukan Melayu mengakui kedudukan istimewa orang Melayu dan orang Islam.
Dengan pembentukan gagasan Persekutuan Malaysia pada 16 September 1963,taraf kedudukan istimewa ini telah diperluaskan kepada kaum bumiputera di Sabah dan Sarawak. Kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera ini telah di maktub kan menurut Pekara 153 Perlembagaan Persekutuan Malaysia (Zainal Abidin, 2001:198)
Selain itu, Perlembagaan Persekutuan juga mengiktiraf peranan undang-undang adat yang dapat dilaksanakan di kalangan orang Melayu dan juga masyarakat bumiputera atau peri bumi di Sabah dan Sarawak. Undang-undang adat yang dapat lama berkembang iaitu semenjak adanya undang-undang bertulis telah lama diamalkan, namun dari segi perlaksanaan nya dengan peruntukan dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia (Zainal Abidin, 2001:198).
GLOBALISASI DAN WAWASAN 2020
Dalam usaha untuk memajukan negara sebagai sebuah negara maju dan negara industry didalam acuannya sendiri, Malaysia berusaha untuk mewujudkan satu bangsa Malaysia yang bersatu menjelang tahun 2020.
Pembentukan Perlembagaan Persekutuan merupakan hasil toleransi yang cukup tinggi oleh kaum Melayu terhadap kaum bukan Melayu semasa penubuhan Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1957 dahulu. Persetujuan melonggarkan syarat-syarat kewarganegaraan oleh para pemimpin Melayu telah membolehkan pemimpin-pemimpin bukan Melayu mengakui kedudukan istimewa orang Melayu dan orang Islam.
Dengan pembentukan gagasan Persekutuan Malaysia pada 16 September 1963,taraf kedudukan istimewa ini telah diperluaskan kepada kaum bumiputera di Sabah dan Sarawak. Kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera ini telah di maktub kan menurut Pekara 153 Perlembagaan Persekutuan Malaysia (Zainal Abidin, 2001:198)
Selain itu, Perlembagaan Persekutuan juga mengiktiraf peranan undang-undang adat yang dapat dilaksanakan di kalangan orang Melayu dan juga masyarakat bumiputera atau peri bumi di Sabah dan Sarawak. Undang-undang adat yang dapat lama berkembang iaitu semenjak adanya undang-undang bertulis telah lama diamalkan, namun dari segi perlaksanaan nya dengan peruntukan dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia (Zainal Abidin, 2001:198).
GLOBALISASI DAN WAWASAN 2020
Dalam usaha untuk memajukan negara sebagai sebuah negara maju dan negara industry didalam acuannya sendiri, Malaysia berusaha untuk mewujudkan satu bangsa Malaysia yang bersatu menjelang tahun 2020.
KESIMPULAN
Dalam membina peradaban bangsa Malaysia menjelang tahun 2020, apa yang pasti ialah budaya dan nilai luhur yang wujud dalam agama Islam dan orang Melayu perlu diperkasakan dan dijadikan sebagai teras kepada pembentukan dan pembinaan bangsa Malaysia dan negara Malaysia. Ini kerana orang Melayu pernah membuktikan kepada dunia bahawa mereka pernah mengecap zaman kegemilangan lantaran berpegang teguh dan menghayati sepenuhnya ajaran Islam
Islam sebagai cara hidup yang lengkap menyediakan panduan yang sempurna bagi semua dimensi kehidupan. Maka untuk mencapai era kegemilangan sepertimana yang dikecapi oleh umat Melayu terdahulu, sewajarnya generasi hari ini kembali memahami dan menghayati ajaran Islam dalam erti kata yang sebenar kerana Islam adalah yang dinamik dan progresif
Dalam membina peradaban bangsa Malaysia menjelang tahun 2020, apa yang pasti ialah budaya dan nilai luhur yang wujud dalam agama Islam dan orang Melayu perlu diperkasakan dan dijadikan sebagai teras kepada pembentukan dan pembinaan bangsa Malaysia dan negara Malaysia. Ini kerana orang Melayu pernah membuktikan kepada dunia bahawa mereka pernah mengecap zaman kegemilangan lantaran berpegang teguh dan menghayati sepenuhnya ajaran Islam
Islam sebagai cara hidup yang lengkap menyediakan panduan yang sempurna bagi semua dimensi kehidupan. Maka untuk mencapai era kegemilangan sepertimana yang dikecapi oleh umat Melayu terdahulu, sewajarnya generasi hari ini kembali memahami dan menghayati ajaran Islam dalam erti kata yang sebenar kerana Islam adalah yang dinamik dan progresif
Sumber Asal : Peranan Tamadun Melayu
p/s: Mohon bantuan dapat membantu sakiranya ada kesalahan dalam ejaan mahupun tatabahasa harap dapat tolong memperbetulkan.
No comments:
Post a Comment